Λευκαδίτικες Ιστορίες

Λευκαδίτικες ιστορίες! Σίγουρα υπάρχουν πολλές, βαθιά κρυμμένες στα κουτάκια του μυαλού μας. Γνωστές και άγνωστες! Ιστορίες γλυκές, πικρές, πικάντικες, καθημερινές! Εδώ, μετά από μια ιδέα του Κώστα Χαλικιά, σας καλούμε να τις μοιραστείτε μαζί μας, για να τις θυμηθούν οι παλαιότεροι και να τις μάθουν οι νεότεροι.

Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2014

Ο μαστρο-Ζώης και τα κοκόρια του

Τα χάβρικα ήταν τα παλιά σιδηρουργεία της πόλης που ήταν συγκετρωμένα στην περιοχή του Άγιου Μηνά και αποτελούσαν το επίκεντρο των διακινήσεων των χωρικών.

Στη γωνιά του Αγ. Μηνά είχανε χάβρικο οι Ζώης κι  Αθανάσιος αδελφοί Αλβανίτη. Ο πρώτος έγινε πασίγνωστος από ένα παράξενο χόμπυ, να τρέφει πετεινούς μαχητές στις αρχές του αιώνα μας, κι όταν τύχαινε να μην έχει δουλειά ή τις Κυριακές και τις γιορτές να τους βάζει να μάχονται στην αδειά ανάμεσα στο μαγαζί του και στ΄ απέναντι χάνια, κι όσοι τυχαίνανε εκεί ν΄ απολαμβάνουνε δωρεάν το συναρπαστικό θέαμα της κοκορομαχίας. Πολλοί ζηλεύανε και του ζητούσανε αυγά να τα βάλουν σε κλώσα ώστε να πετύχουν τέτοια ράτσα κοκόρια. Ο μάστρο-Ζώης δεν αρνιούτανε, αλλά όταν μαθεύτηκε από καιρό πως κανένα απ΄ αυτά τ΄ αυγά δεν εκκολάφθηκε, τότε καταλάβανε ότι ήθελε να διατηρήσει το μονοπώλιο και γι΄ αυτό τ΄ αυγά, πριν τα δώσει τα έβαζε λίγη ώρα σε ζεματιστό νερό. ίσως μ΄ αυτό το χόμπυ έβρισκε ο παλιός εκείνος μάστορας διέξοδο στο όχι σπάνιο εριστικό πνεύμα των χάβρων, απότοκο της επίμοχθης δουλειάς τους - ας σημειώσουμε πως οι περισσότεροι δε μιλούσανε μεταξύ τους - και προτιμούσε να βάζει τα κοκόρια να μαλώνουν."

Από το βιβλίο του Τάκη Μαμαλούκα "Λαογραφικά της Λευκάδας" (εκδ. Σπ. Β. Μαραγκού)

Σάββατο 25 Ιανουαρίου 2014

Παραδόσεις από τον Πόρο - 3

Η τελευταία παράδοση για τον Πόρο, που βρήκα στο βιβλίο "Τα τοπωνύμια της Λευκάδας" (Τάσος Π. Κοντομίχης).

"Φουρνάκια, (στα), περιφέρεια καλλιεργήσιμη του χωριού. Στο επάνω μέρος της τοποθεσίας αντικρίζει κανείς, ψηλά, "κόκκινα στεφάνια". Να τι λέει η παράδοση γι΄ αυτά: " Σ΄ αυτά τα απότομα στεφάνια από το επάνω μέρος σε 10 μέτρα προς τα κάτω υπάρχει σπήλαιον πολύ επικίνδυνο για τον καθένα. Εκεί, που λέτε, έμενε ένας ληστής με το όνομα Ντσιρογιάννης. Το ήξερε αυτό ο φίλος του Χαραλαμπής, όπου και τον πρόδωσε: Ο βράχος σχηματίζει Γ (γάμα) στα 40 μέτρα. Ο αποσπασματάρχης με τον Χαραλαμπή πιάνουν μετερίζι. Εκείνος πέταξε τρία χαλίκια, το σήμα των τροφίμων, και καθώς ο ληστής πρόβαλε να τα πάρει πέσαν μπαταριές και το πτώμα σκάλωσε στους βράχους. Τότε υπήρξε διαφωνία μεταξύ τους, ποιος τον σκότωσε. Είχανε όμως συμφωνήσει: ο Νωμοτάρχης στο κεφάλι και ο έτερος στην καρδιά. Ο Χαραλαμπής όμως είπε ότι στο όπλο του, που το ονόμασε φιδάρ, είχε δύο ψήφους και πραγματικά ο Χαραλαμπής τον σκότωσε, παίρνοντας και την προκήρυξη (επικήρυξη)".

Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2014

Παραδόσεις από τον Πόρο - 2

Μελετώντας το βιβλίο "Τα τοπωνύμια της Λευκάδας" (Τάσος Π. Κοντομίχης), μου έκανε μεγάλη εντύπωση, που για τον Πόρο, υπάρχουν αρκετές παραδόσεις ή ιστορίες από ό,τι σε άλλο μέρος της Λευκάδας. Θα πρέπει, ωστόσο να υπάρχουν και για άλλα μέρη του νησιού.

"Άγιος Νικόλαος, (στον),  εκκλησία απέναντι από το βουνό του Πόρου. Κι εδώ έχουμε μια τοπική παράδοση: "Εκεί υπάρχει από παλιά σκάφος βουλιαγμένο. Ο καπετάνιος του, όταν έπαθε το δυστύχημα, ΄ταχθηκε στον Άγιο Νικόλαο να το βγάλει και να του δώσει ένα ποσό. Όταν το έβγαλε όμως, είπε στον άγιο: "Να κερατά, που θα σου δώσω τίποτες". Κόπηκαν τότε τα σκοινιά που το είχε δέσει απέξω και το σκάφος πήγε δέκα φορές βαθύτερα"


"Αλώνι, (στο),  τοποθεσία στα νότια του χωριού. Λέγεται ότι : "μια γριά χόρευε μαζί με τις Νεράιδες εκεί, πολλές φορές, κι έπαθε όσα δεν τράβηξε άνθρωπος στον απάνω κόσμο. Την ξεζόρκιαζαν και την έβαζαν να χορεύει"


"'Ασπρος Βράχος, (στον), τοποθεσία. Λένε πως έχει ύψος "περί τα 100 μέτρα" και βρίσκεται ανατολικά, παραθαλάσσια του χωριού. "Εκεί", λένε, "σκοτώθηκε μια γυναίκα που την έλεγαν Ζαμπέτα και σκοτώθηκε θέλοντας να πιάσει ένα λάχανο που το λένε πράσο, γι΄ αυτό έχει μείνει το στιχάκι:

Μια πράσα με το δόξομα,
κουνάει την ουρά της,
Ζαμπέτα εσκοτώθηκε
για τα λαχανικά της.

Ο βράχος αυτός λέγεται και Δόξομα".


Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2014

ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΛΑΚΕΣ ΠΟΥ ΕΧΩ ΚΑΝΕΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΟΥ

Toυ Κώστα Χαλικιά



Από μικρός είχα το διάβολο μέσα μου με το να κάνω καλή πλάκα στους άλλους, όταν όμως μερικές φορές φοβόμουν το άτομο που είχα στο μάτι να κάνω πλάκα έβαζα την ιδέα και εξηγούσα στους κολλητούς φίλους μου τι θα περιλάβει η πλάκα και την έκαναν αυτοί και έτσι δεν έμπαινα στο στόχαστρο. 
Φυσικά και σε μένα για αντίποινα μου έχουν κάνει πολλές πλάκες που ποτέ δεν θύμωσα αντιθέτως ήμουν και χαρούμενος.

Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014

Ο βαλμάς

Βαλμάδες είναι οι αλωνιστάδες. Αυτοί που κρατώντας τις ουρές των ζώων, που "στροβιλίζονταν" στην "πίστα" του αλωνιού, έδιναν ρυθμό στην περιστροφή τους.

Η παρακάτω παράδοση είναι από το κλασικό βιβλίο του Νίκου Πολίτου "Παραδόσεις" το οποίο πρωτοκυκλοφόρησε στις αρχές του περασμένου αιώνα.
Είναι η μοναδική παράδοση στο δίτομο αυτό έργο που αναφέρεται στο νησί μας.

Σάββατο 18 Ιανουαρίου 2014

Το ερημοκλήσι του Αγίου Νικήτα στον Πόρο (Παραδόσεις από τον Πόρο) - 1

Στο βιβλίο του Τάσου Π. Κοντομίχη, "Τα τοπωνύμια της Λευκάδας", διάβασα την παρακάτω παράδοση και σας τη μεταφέρω έτσι ακριβώς όπως είναι γραμμένη.
 Γράφει ότι είναι γνωστή η παράδοση αυτή στο χωριό, χωρίς ωστόσο να αναφέρει κάποια άλλη πηγή από όπου θα μπορούσα να πάρω περισσότερες πληροφορίες!
Ρώτησα "ιντερνετικό" φίλο που ζει στο Μικρό Γιαλό και μέσω συγγενικού του προσώπου, επιβεβαίωσε ότι υπάρχει ένα κατερειπωμένο εκκλησάκι στην περιοχή. (Ελπίζω το καλοκαίρι να μου υποδείξει και το που ακριβώς)!

Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2014

Το Πανηγύρι του Αη Λιά στην Εγκλουβή Λευκάδας

Της Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη



Πώς τρέχει αυτό το καλοκαίρι, πιό γρήγορα από τα προηγούμενα, σα φωτιά σε ξεραμένο δάσος. Φτάσαμε κιόλας στο τέλος του Ιουλίου και η καρδιά μου αναπολεί μέρες χαρούμενες της παιδικής ηλικίας, τότε που η ζωή φάνταζε ατέλειωτη, μακριά, ανώδυνη.

Στις 20 του μηνός ήταν η γιορτή του Προφήτη Ηλία και δεν ξέρω πώς έγινε και ξαφνικά κατακλύσθηκε η ύπαρξή μου από τις παιδικές αναμνήσεις . Τότε που ανηφορίζαμε στην Εγκλουβή, το χωριό της καταγωγής του πατέρα μου στη Λευκάδα, το οποίο βρίσκεται εγκλωβισμένο από τις οροσειρές του νησιού.


Και πάνω στην κορυφή στέκει σαν αητός το εκκλησάκι του προφήτη Ηλία, προστάτη του χωριού. Αναθυμάμαι τα πανηγύρια στην Εγκλουβή και δάκρυα συγκίνησης μου έρχονται στα μάτια.

Τρίτη 7 Ιανουαρίου 2014

Aγιομαυρίτικες Ιστορίες

Του Ηλία Γεωργάκη



-Kυριε Μανούδη, υπέβαλλα μια αίτηση στον πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας.

-Και τι ζητάτε?

-Α! την νήσον... Σικελίαν(σσ η απάντηση σε ύφος μπλαζέ).

Ο διάλογος μεταξύ του αξέχαστου καθηγητή Μανούδη και του Πάνου Κατωπόδη(ο επιλεγόμενος λόγιος απο τα Βουρνικά με τα ανέκδοτα και το ανεξάντλητο χιούμορ του ο οποίος οραματίζονταν την ίδρυση μιας ανεξάρτητης κοινωνίας ποιητών και φιλοσόφων απο όλα τα μέρη του κόσμου).

Κυριακή 5 Ιανουαρίου 2014

ΤΟ ΒΡΩΜΟΞΥΛΟ ΤΩΝ ΔΑΣΚΑΛΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΤΣΑΧΑΛΟ

 Του Κώστα Χαλικιά


Βρισκόμαστε στο έτος 1956 όπου τότε πήγαινα στην πέμπτη δημοτικού στο συνοικισμό Μούλκι του Αλιάρτου. Πριν μερικούς μήνες είχαμε μετακομίσει από τη Λευκάδα στον Αλίαρτο όπου εκεί εργάζονταν ο πατέρας μου. Το χαρακτηριστικό μου την περίοδο αυτή είναι πως διατηρούσα την Λευκαδίτικη προφορά και τους Λευκαδίτικους ιδιωματισμούς στην ομιλία μου όπου πολλές φορές τα παιδιά του Αλιάρτου γελούσαν με καμιά παράξενη επτανησιακή λέξη που έλεγα όταν παίζαμε. Αυτό που με δυσκόλευε τότε ήταν οι μονάδες βάρους, εμείς στη Λευκάδα χρησιμοποιούσαμε τις λίτρες και τις ουγγιές ενώ στον Αλίαρτο χρησιμοποιούσαν τις Οκάδες και τα δράμια, έτσι μια φορά με έστειλε η μάνα μου να αγοράσω πιπέρι και ο πωλητής του συνεταιρισμού εργαζομένων στον Οργανισμό Κωπαΐδας με ερώτησε πόσο πιπέρι θέλεις και εγώ χωρίς να γνωρίζω αγόρασα 300 δράμια. Η μάνα μου τότε είχε πιπέρι για τρία χρόνια..
 Ένα ηλιόλουστο Κυριακάτικο πρωινό του Νοεμβρίου πήρα το ποδήλατο του πατέρα μου, ένα βαρύ γερμανικό ποδήλατο Μπίσμαρκ και βγήκα βόλτα. Ήδη ο φίλος μου ο Σπύρος που γνώριζε καλά ποδήλατο με είχε βοηθήσει να μάθω και εγώ χωρίς να έχω φάει πολλές τούμπες μέχρι να μάθω. Κοντά στη διασταύρωση της παλιά τότε Εθνικής οδού που ήταν τότε ασφαλτοστρωμένη, και του χωματόδρομου Παλιοπαναγιάς - Μουλκίου συναντήθηκα και με άλλα παιδιά της τάξης μου με τα ποδήλατά τους και πήγαμε βόλτα στον ασφαλτοστρωμένο δρόμο μέχρι τον Πύργο του Αλιάρτου . Ήμουν εγώ, ο Νίκος ο Παπαϊωάννου, ο Τοσούνης, ο Κώστας ο Οικονόμου ή Αναρχουλής ,ο Νίκας της Νικολούς και ακόμη δύο τρία παιδιά που δεν θυμάμαι τα ονόματά τους. Φθάνοντας στον Πύργο θέλαμε να μπούμε σε μια σπηλιά που είναι μέσα στα βράχια του βουνού κάτω από τον Πύργο όπου ένας τσοπάνης έβαζε τα πρόβατά του μέσα, αλλά φοβόμαστε να μπούμε γιατί τη σπηλιά τη φύλαγε ένα τσοπανόσκυλο και μόλις πηγαίναμε κοντά μας γάβγιζε και ερχόταν καταπάνω μας. Το μόνο που κάναμε είναι να φάει ο σκύλος καμιά δεκαριά πέτρες.
 Γυρίζοντας από τη βόλτα μας στον Πύργο βλέπουμε μέσα στα χωράφια σε απόσταση καμιά διακοσαριά μέτρα από την άσφαλτο καμιά δεκαριά κοπέλες, ήταν της τάξης μας, οι δάσκαλοι είχαν βάλει τα κορίτσια να μαζέψουν χόρτα και να τους τα πάνε στα σπίτια τους. Μόλις αντιληφθήκαμε τα κορίτσια στρίβουμε δεξιά σε κάποιο μονοπάτι μέσα στα χωράφια και πηγαίναμε κατευθείαν στα κορίτσια κάνοντας φασαρία και κτυπώντας συνεχόμενα τα κουδούνια των ποδηλάτων μας. Όταν φθάσαμε τα κορίτσια εγώ συνέχιζα να κτυπώ το κουδούνι και έκλεινα το μάτι στα κορίτσια, ο Νίκος φώναξε στα κορίτσια "κορίτσια πάμε για . . . . . ." και κουνούσε τη δεξιά παλάμη του δεξιά - αριστερά με το μεσαίο δάκτυλο του λυγισμένο προς τα μέσα, ο Τοσούνης είπε κάποιο αισχρόλογο τελικά όλοι είπαμε κάτι στα κορίτσια που έχουν σχέση με κάποια σεξουαλική επιθυμία. Αφού ακούσαμε το σχετικό βρίσιμο από τα κορίτσια γυρίσαμε στο χωριό, ήδη η ώρα είχε περάσει και πήγαμε σπίτια μας να φάμε την μακαρονάδα μας με τον κοκκινιστό κόκορα, βλέπεις ήταν Κυριακή μεσημέρι.


Ο Διαμάντης

Του Hλία Τσάκαλου.




Είναι  πολλοί  που μου ζητούν να τους διηγηθώ  την ιστορία με τον Διαμάντη. Εγώ βέβαια τους παραπέμπω στην διήγηση του  Πανάγου . Όμως η επιμονή ορισμένων  με ανάγκασε  να ξαναδιαβάσω την διήγηση του Πανάγου και να δω πως αυτοί που μου το ζήτησαν  είχαν  απόλυτο δίκιο . Ο Πανάγος  δεν μπόρεσε  από καθαρά αντικειμενικούς λόγους  να αποδώσει  τον πραγματικό χαρακτήρα του Διαμάντη ,τον τρόπο  που σκέπτονταν  και αντιδρούσε  και  γενικά το βαθύτερο νόημα  του περιστατικού  και  την διδαχή του Διαμάντη στον  καθένα εξυπνάκια ,όποιος κι αν ήταν ,ότι κι αν ήταν  και επί πλέον να μάθει σε  όλους  μας ότι  υπάρχει απόσταση ανάμεσα στο χωρατό και  τη  ζωή .
                        
Ας πάμε σε κείνα τα χρόνια με δάσκαλο τον Διαμάντη .
 Ο Διαμάντης  δεν ήτανε κανένας παρακατιανός . Νοικοκύρης  ήτανε   με περιουσία  μεγάλη που έφτανε μέχρι  το Μεγανήσι , την Εγκλουβή ,το Καλαμίτσι, τα Χορτάτα, τον  Άγιο Νικήτα ,τον Κάμπο της Λευκάδας .Για εκείνα τα χρόνια  ο Διαμάντης είχε  ψωμί  δικό του ολοχρονικίς   και  λάδι. Ψωμί και λάδι στα χωριά μας λίγοι είχανε . Δεν ήτανε γραμμένος  στο τεφτέρι κανενός και δεν  είχε βάλει σημάδι (υποθήκη) σε κανένα από τα ακίνητά του στις  μεγαλόσχημες οικογένειες μεγαλεμπόρων όπως αυτές  του   Βαλαωρίτη, Σταματόπουλου κλπ που δάνειζαν συστηματικά με υποθήκες . Για όλα τα άλλα τα καθημερινά τα βόλευε  μια χαρά γιατί  και  στο κάμπο της Εγκλουβής είχε  χωράφια και  έβανε  φακή , λαθύρια,  μπίζα, ρεβύθια, κουκιά   και  ένα σωρό  χωράφια είχε γύρω –γύρω στο χωριό και κήπους είχε στην Στέρνα και το ΄Μα το Χωράφι  και  κονόμαγε τα λάχανά του  ,τα σκόρδα του και τα κρεμμύδια του  και λόγγους  για  βόσκουνε τα  ζωντανά του και νάχει το κρέας  του  και γενικά  ήτανε  για εκείνα τα δεδομένα καλοκανταντημένος .
Όλα αυτά για  τον Διαμάντη  μεταφραζόντανε  σε ελευθερία . Ελευθερία να πει ότι θέλει. Ελευθερία να κάμει ότι  θέλει .Ελευθερία  να σπάσει πλάκα με  όποιον θέλει . Ελευθερία  να ψηφίζει τον Πανάο κόντρα στα αφεντάτα  και να ζητάει για εκείνα τα χρόνια  κοινωνική δικαιοσύνη, αυτός που δεν είχε ανάγκη  για  τίποτε .Αυτός  ήταν  ο Διαμάντης  ένας  χωριάτης  πανέξυπνος ,παμπόνηρος ,υβριστής  των υβριστών  που δεν έβαλε ποτέ  καπέλο σε κανέναν  και  όποιον  έβρισκε μπροστά του  τον κορόϊδευε  φανερά  αρκεί  να  του δινόντανε  η ευκαιρία. και  τον εκδικούνταν  με λόγια και  έργα  για  την  αντίθετη με τις αρχές του  «διαγωή » και  συμπεριφορά  .

Αλλά ας έρθουμε  στην ιστορία μας .

Σάββατο 4 Ιανουαρίου 2014

Καλώς ήρθατε!

Ένας facebook φίλος, που έχει μανία με παλιές φωτογραφίες και ιστορίες, μου έκανε μια ..πρόταση! Τη δημιουργία ενός μπλογκ, στο οποίο θα έχουν τη δυνατότητα οι ίδιοι οι αναγνώστες του να γράφουν! 
Και να γράφουν τι; Παλιές αλλά και νέες ιστορίες του νησιού, της Λευκάδας! Ιστορίες γνωστές ή άγνωστες. Ιστορίες διασκεδαστικές, ιστορίες συγκινητικές, μα πάνω από όλα ιστορίες αληθινές!
Το αφιερώνω λοιπόν σε όλους τους Λευκαδίτες και Λευκαδίτισσες που θα γράψουν, θα διαβάσουν, θα γελάσουν ή θα κλάψουν!